Ngày 10 tháng 10 năm 2025, tại Đại học Thể dục Thể thao và Khoa học Thể thao Hungary (Magyar Testnevelési és Sporttudományi Egyetem – TF), đã diễn ra lễ khánh thành tượng bán thân của Giáo sư Tiến sĩ Istvánfi Csaba – một trong những hiệu trưởng có ảnh hưởng sâu sắc nhất trong lịch sử hơn 100 năm của trường. Bức tượng đồng được đặt tại khu vực vườn tượng, nơi tập trung những danh nhân nổi bật như Klebelsberg Kunó và Pierre de Coubertin. Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 100 năm thành lập trường và đúng dịp Ngày Nhà giáo Thể dục.
Giáo sư Istvánfi Csaba, người đã từ trần vào năm 2017, là một nhân vật không thể thiếu trong sự phát triển của thể dục thể thao Hungary. Ông giữ vị trí hiệu trưởng từ năm 1984 đến 1994 và đã có nhiều đóng góp lớn không chỉ trong môi trường học thuật của TF mà còn trong các tổ chức thể thao quốc gia như Ủy ban Olympic Hungary (MOB), Hiệp hội Giáo viên Thể dục Quốc gia Hungary (MTTOE), và Liên đoàn Bóng rổ Hungary (MKOSZ).
Hành trình cống hiến và những đóng góp nổi bật
Lễ khánh thành tượng đồng có sự tham dự của đại diện nhiều tổ chức thể thao hàng đầu Hungary, cùng sự hiện diện của nhà điêu khắc đoạt giải Kossuth, ông Mihály Gábor – người trực tiếp thực hiện tác phẩm nghệ thuật này. Sự kiện bắt đầu với phần chào mừng của hai người điều hành chương trình, Giáo sư Tiến sĩ Tóth László và ông Mezei Dániel. Trong bài phát biểu, Giáo sư Tóth đã nhấn mạnh những đóng góp quan trọng của Istvánfi Csaba trong việc nâng cao vị thế quốc tế của bằng cấp tại TF, đổi mới chương trình đào tạo, đưa các kết quả nghiên cứu khoa học vào giảng dạy, và đặc biệt là xây dựng chương trình đào tạo giáo viên thể dục bằng tiếng Anh ở cấp đại học. Ngoài ra, ông còn là người sáng lập Trung tâm Đào tạo Huấn luyện viên Quốc tế, mở rộng đáng kể tầm ảnh hưởng của trường trong lĩnh vực thể thao.
Tiếp theo, Giáo sư danh dự Mocsai Lajos – Chủ tịch Quỹ Vì Đại học Thể dục Thể thao – đã bày tỏ sự kính trọng với di sản của Istvánfi Csaba, nhấn mạnh việc ông không chỉ là người dạy học mà còn là người định hình thế hệ trẻ. “Olyan ember emlékét őrizzük meg az utókornak, aki nemcsak tanított, hanem formált is bennünket. (…) Vitathatatlan, hogy a magyar testkultúra és sporttudomány egyik legmeghatározóbb alakja” (Chúng ta giữ gìn ký ức về một con người không chỉ dạy dỗ mà còn định hình chúng ta. Ông là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất trong văn hóa thể chất và khoa học thể thao Hungary).
Ông Fábián László, Tổng thư ký Ủy ban Olympic Hungary (MOB), nhắc lại vai trò quan trọng của Istvánfi trong ban lãnh đạo và chương trình Đời sống thể thao của ủy ban, coi ông như một cầu nối giữa nhà trường, các giáo viên và chuyên gia thể thao trong nước.
Ông Molnár Zoltán, Chủ tịch Hội Huấn luyện viên Hungary, cũng chia sẻ kỷ niệm về những năm tháng cùng Istvánfi chiến đấu cho sự tồn tại và phát triển của thể thao Hungary sau thời kỳ chuyển đổi chính trị, đồng thời ghi nhận công lao giữ vững sự độc lập và vị thế đại học của TF từ năm 1986.
Trong khi đó, Giáo sư Hamar Pál – Chủ tịch Hiệp hội Giáo viên Thể dục Quốc gia hiện nay – cho biết Istvánfi đã lãnh đạo tổ chức này suốt 23 năm, để lại một di sản tinh thần sâu sắc, trong đó có quan điểm TF phải là ngọn cờ đầu trong đào tạo văn hóa thể chất, với trọng tâm chính là đào tạo giáo viên thể dục.
Ông Báder Márton, Chủ tịch Liên đoàn Bóng rổ Hungary, tự hào kể về những đóng góp của Istvánfi trong vai trò phó chủ tịch và thành viên ban chấp hành liên đoàn, cũng như thành tích của ông khi là huấn luyện viên bóng rổ vô địch quốc gia. Ông còn là người truyền cảm hứng cho nhiều vận động viên chuyên nghiệp, trong đó có cả ông.
Tầm ảnh hưởng và di sản văn hóa của istvánfi csaba
Giáo sư Tiến sĩ Sterbenz Tamás, hiệu trưởng hiện tại của TF, chia sẻ nhiều điểm tương đồng và sự gắn bó sâu sắc với Istvánfi từ những ngày đầu. Ông nhấn mạnh niềm đam mê bóng rổ và quan điểm về vai trò then chốt của quyết định và sự hợp tác trong thể thao mà hai người cùng chia sẻ, đồng thời là những giá trị mà Istvánfi đã truyền đạt trong suốt sự nghiệp của mình với tư cách hiệu trưởng, huấn luyện viên và nhà nghiên cứu.
Nhà điêu khắc đoạt giải Kossuth Mihály Gábor, người sáng tạo bức tượng, cũng nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử của Istvánfi trong việc hình thành khu vườn tượng tại trường. Sau cuộc chuyển đổi chính trị, ông Istvánfi là người đầu tiên trong cả nước cho dựng tượng Klebelsberg Kunó – người sáng lập TF – ngay trong khuôn viên trường, đồng thời cũng là người khởi xướng sự ra đời của nhiều tác phẩm nghệ thuật tại đây, góp phần tạo nên không gian văn hóa đậm dấu ấn lịch sử cho đại học.
Lễ khánh thành tượng Giáo sư Tiến sĩ Istvánfi Csaba không chỉ là sự tôn vinh một con người với những cống hiến to lớn cho thể dục thể thao và giáo dục mà còn là dịp để nhắc nhở thế hệ hôm nay và mai sau về giá trị của tâm huyết, trách nhiệm và tình yêu dành cho nghề nghiệp và cộng đồng.
