Ngày 14/01/2025, Ủy ban Bầu cử Quốc gia Hungary (NVB) đã tổ chức cuộc họp để xem xét báo cáo về việc kiểm tra và xác minh các chữ ký thu thập từ cộng đồng người Việt, nhằm đề nghị Quốc hội Hungary công nhận cộng đồng người Việt là dân tộc thiểu số thứ 14 của Hungary. Theo luật về quyền của các dân tộc thiểu số tại Hungary, để một cộng đồng được công nhận là dân tộc thiểu số bản địa (honos népcsoport), cần phải thu thập ít nhất 1.000 chữ ký hợp lệ từ công dân Hungary có quyền tham gia bầu cử.
Dưới sự dẫn dắt của TS. Phùng Kim San, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Người Việt Nam tại Hungary, người đứng đầu trong việc khởi xướng đề xuất này, cộng đồng người Việt đã tổ chức thu thập chữ ký. Sau gần 100 ngày vận động, Ban vận động thu thập chữ ký của Hiệp hội đã gom được 1.095 chữ ký hợp lệ từ các công dân Hungary gốc Việt. Những chữ ký này đã được nộp lên Ủy ban Bầu cử Quốc gia Hungary vào đầu năm 2025 để kiểm tra tính hợp lệ.
Sau khi tiến hành kiểm tra, Văn phòng Bầu cử Quốc gia đã xác nhận rằng có 1.000 chữ ký hợp lệ trong tổng số 1.095 chữ ký thu thập được, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Đạo luật về quyền của các dân tộc thiểu số. Quyết định của Ủy ban Bầu cử Quốc gia Hungary đã được công bố và đăng trên trang web chính thức của cơ quan này.
Song song với việc kiểm tra chữ ký, theo quy định của pháp luật Hungary, Viện Hàn lâm Khoa học Hungary (MTA) cũng phải đưa ra ý kiến chuyên môn về việc công nhận cộng đồng người Việt là dân tộc thiểu số bản địa. MTA đã đưa ra kết luận vào ngày 14/01/2025, cho biết mặc dù số lượng người Việt tại Hungary đã đạt yêu cầu về số lượng, nhưng cộng đồng người Việt chưa đáp ứng được tiêu chí về thời gian “một thế kỷ định cư”, vì cộng đồng này chỉ bắt đầu xuất hiện ở Hungary từ thập niên 1950-1960, sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao.
Tuy nhiên, dù chưa đạt được tiêu chí về thời gian sinh sống, hồ sơ của cộng đồng người Việt đã đủ điều kiện để trình lên Quốc hội Hungary, cơ quan có thẩm quyền cuối cùng trong việc quyết định việc công nhận nhóm dân tộc bản địa. Quyết định của Quốc hội sẽ là bước cuối cùng để chính thức công nhận cộng đồng người Việt là dân tộc thiểu số thứ 14 của Hungary.
Theo báo cáo của NVB, tất cả các thủ tục và quy trình đã được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật Hungary. Quyết định của NVB có thể bị kháng cáo trong vòng 5 ngày sau khi công bố, và sau khi hết thời gian kháng cáo, hồ sơ sẽ được chuyển lên Quốc hội Hungary để đưa ra quyết định cuối cùng.
Hiệp hội Người Việt Nam tại Hungary bày tỏ lòng biết ơn đến tất cả các thành viên trong cộng đồng đã tích cực ủng hộ đề xuất này, đặc biệt là những người tham gia vào việc thu thập chữ ký. Lãnh đạo Hiệp hội hy vọng rằng Quốc hội Hungary sẽ sớm đưa ra quyết định tích cực và công nhận cộng đồng người Việt là dân tộc thiểu số thứ 14 của đất nước, mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển và bảo vệ quyền lợi của cộng đồng người Việt tại Hungary.
Cộng đồng người Việt tại Hungary đã không ngừng nỗ lực trong suốt quá trình thu thập chữ ký và vận động pháp lý để đạt được mục tiêu này. Tuy nhiên, một số ý kiến chuyên môn từ MTA cho rằng cộng đồng người Việt chưa đủ lâu dài trong lịch sử để đáp ứng tiêu chí “một thế kỷ định cư”, điều này có thể tạo ra một số thách thức cho quá trình công nhận chính thức từ Quốc hội. Dù vậy, với sự quan tâm và ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng, hy vọng rằng quốc hội Hungary sẽ sớm đưa ra quyết định mang tính lịch sử này.
Trước mắt, cộng đồng người Việt tại Hungary sẽ tiếp tục chờ đợi kết quả quyết định từ Quốc hội Hungary, với niềm tin rằng việc công nhận dân tộc thiểu số sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho cộng đồng, bao gồm cả việc bảo vệ văn hóa, ngôn ngữ và các quyền lợi hợp pháp khác của người Việt tại Hungary.
